Meclis Genel Şurasında Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin tümü üzerinde görüşmeler tamamlandı.
Teklifin tümü üzerine konuşan GÜZEL Parti Aksaray Milletvekili Ayhan Erel, vatandaşların neden kaçakçılık yolunu seçtiğini ve kaçak eserlere yöneldiğini sordu.
Tütün eserleri üzerindeki vergi yükü ile kaçak tütün eserlerinin kullanımı ortasında manalı, olumlu istikamette bağ bulunduğunu ileri süren Erel, “Tütün eserleri üzerindeki artan vergi yüküyle kaçak tütün eserlerinin kullanımı da artmaktadır. Tütün eserleri üzerindeki vergi yükünün azaltılmasıyla kaçak tütün eserleri kullanımı da azalmaktadır. Alkollü içecekler ve tütün eserlerinde uygulanan vergi oranlarındaki artışlar tüketimi azaltmamaktadır, tersine az da olsa tüketim üzerinde müspet tesir yaratmaktadır. Yani artan vergilerin alkol ve sigara tüketimi üzerinde azaltıcı bir tesiri olduğu gözlenmemiştir. Bu eserler üzerinde uygulanan özel tüketim vergilerinin neden olduğu fiyat artışları kimi bölümlerce ticari rant olarak da bedellendirilmektedir. Bu durum kaçakçılık faaliyetlerinin artışında kıymetli bir rol oynamaktadır.” ifadelerini kullandı.
Erel, kaçak tütün ve tütün mamulleri pazarıyla sahte alkol üretimindeki artışın sebebinin iktidarın izlediği yanlış politikalar olduğunu, kanun teklifinin, kaçakçılığa çare olmayacağını öne sürdü.
“Endüstriyel tütün ile yerli sarmalık tütünün üretim ve satışı farklı yapılsın”
MHP Malatya Milletvekili Mehmet Celal Fendoğlu, tütün üreticilerinin sorunlarını bildiğini, sahada bunları bizzat gözlemlediğini belirtti.
Sorunların çözümü için önerilerini anlatan Fendoğlu, şöyle konuştu:
“Ülkemizin yüz elli yıldan fazla süren, kaçak muamelesi gören yerli sarmalık kıyılmış tütün üretimi meselelerinin tahlili elzemdir. Tarım ve Orman Bakanlığınca şark tipi tek başına içilebilen tütün üretim alanlarının ve üreticilerinin tespit ve tescil süreçlerinin yapılarak kayıt altına alınması gerekir. Üretimin müsaadeye bağlanarak üretim alanlarının artışının engellenmesi, şark tipi tütün üretimi yapılan ve tescil edilen bölgelerde tütün ekimine alternatif gelir getirici yeni eserlerin yetiştirilmesi ve iş kollarının desteklenmesi gerekir. Sigara olarak piyasaya sunulan endüstriyel tütün eseri üretim ve satışı ile yerli sarmalık tütün üretim ve satışının farklı ayrı düzenlenmesi gerekir.”
HDP Batman Milletvekili Mehmet Ruştu Tiryaki, AK Parti döneminde yapılan düzenlemelerle tütün üreticisine hiçbir şekilde söz hakkı bırakılmadığını, sözleşmeli üretim sistemiyle üreticinin alıcı firmanın belirlediği kiloya, fiyata ve parasını zamanında alamamasına itiraz etme şansının kalmadığını savundu.
Tütün üreticisine büyük darbe vurulduğunu iddia eden Tiryaki, “Tütün üreticileri, üretim sisteminden tasfiye edilerek göçe zorlandı. Cumhuriyetin birinci yıllarında kurulan MONOPOL, özelleştirme ismi altında yabancılara satıldı. Tütün üreticisi sayısı 400 binlerden 50 binlere kadar düştü. İktidar kelamda dış güçlerle çaba ettiğini söylüyor ancak tam aksisini yapıyor. 20 yılda tütün piyasasının yüzde 90’ı uluslararası şirketlere peşkeş çekildi.” diye konuştu.
CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere, elindeki tütün paketini göstererek Genel Kurul’da üreticinin beklediği tahlillerin gerçekleşmediğini argüman etti.
Tütünün hem Türkiye hem de memleketler arası piyasalarda kıymetli ve stratejik bir eser olduğuna işaret eden Tutdere, “Türkiye’de şu an bir taraftan kontratlı üretim, bir taraftan da klâsik üretim yapılıyor. Kontratlı üretim yapan çiftçilerimizin önemli meseleleri var. AK Parti iktidarı periyodunda tarımdaki bütün kısımlar yalnız bırakıldığı üzere kontratlı üretim yapan tütün üreticileri de yalnız bırakılmıştır. Kontratlı tütün üreticileri, Türkiye genelinde alım yapan büyük sigara şirketlerinin insafına terk edilmiş durumda. Piyasayı elinde tutan karteller, çiftçinin üreticinin alın terine göz dikerek hakkına giriyor. Tütün dairesi bu ülkede niçin kuruldu? Şayet sahiden üreticinin hakkını hukukunu koruyacaksanız, bu kartellere gerekli kontrolleri yapmanız lazım.” ifadelerini kullandı.
AK Parti Bursa Milletvekili Osman Mesten ise kayıt dışı ekonomi ve kaçakçılığın tüm ülkelerin olduğu gibi Türkiye’nin de önemli sorunları arasında yer aldığını belirtti.
Mesten, “Kayıt dışılığı ve kaçakçılığı ne derece aşağılara çekebilirsek ülkemizin iktisadına, vatandaşımızın refahına da o derece katkıda bulunmuş olacağız. Bu çerçevede kaçakçılık ve kayıt dışı iktisadın önlenmesinin yanı sıra kabahat ve terör örgütlerinin finansmanının engellenmesi açısından bir dizi önlemler aldık. Bu açıdan görüşülmekte olan kanun teklifimizin kıymetli olduğunu düşünüyorum. Düzenleme ile bu hususlarda kıymetli bir adım atmış oluyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Mesten, 2008 yılında Gelir Yönetimi Başkanlığı uyumunda bir dizi aksiyon planı hazırladıklarını, bir periyot yüzde 42’lere kadar yükselmiş olan kayıt dışılığın yüzde 28’lere kadar gerilediğini kaydetti.
Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının akabinde Meclis Başkanvekili Celal Adan, birleşime orta verdi. Ortanın akabinde komitenin yerinde olmaması üzerine Adan, alınan karar gereği birleşimi 29 Kasım Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.
